«هر کسی در زندگی خود نیمه‌ای دارد پنهان»/ نشر ورجاوند – چاپ دوم ۱۳۹۵
تصمیم گرفته بود نه از خودش بنویسند و نه از خودش حرف بزند زیرا خوب می‌دانست کاری است بسیار سخت، به همین خاطر آن‌را به آیندگان، آن‌هایی که وارثینش خواهند بود؛ واگذار کرد تا به مستندترین شکل، از زندگیش که بخشی از تاریخ ادبیات ایران خواهد بود کتابی به رشته تحریر در آورند.
از زندگی و ماجراهایش کتب بسیاری منتشر شده است اما، مستندترین اثر از زندگی این نویسنده تاثیرگذار در ادبیات ایران، کتاب” نیمه پنهان سرگذشت صادق هدایت” به قلم «جهانگیر هدایت» است (چاپ اول سال ۱۳۸۲ – انتشارات ورجاوند).
جهانگیر هدایت، برادرزاده و وارث صادق هدایت، با اسناد و مدارک بجا مانده از عمویش، سرگذشتش را از زمان بازگشت از فرانسه روایت می‌کند که در جستجوی شغلی برای گذران زندگیش؛ به استخدام بانکی درمی‌اید که زبانی فرانسه دارد و مدیرانی آلمانی اما، بانکی است که نام ایران را به دوش می‌کشد. طبق اسنادِ مربوط به نخستین استخدام صادق هدایت (موجود هستند) او در بانک ملی ایران باحقوق ماهانه ۲۰۰ ریال (۲۰ تومان) مشغول به کار می‌شود. البته احکام استخدامی دیگری از او در این کتاب موجود است، احکامی چون، استخدام در آژانس پارس، شرکت سهامی کل ساختمان ایران و اداره کل تجارت.
دراین کتاب همچنین به موضوع ممنوع الکاری او در سال ۱۳۱۳ اشاره شده و از سفرش به سال ۱۳۱۵ به هند سخن گفته که شاهکاری را به نام «بوف کور» را خلق می‌کند؛ که اولین چاپش به سال ۱۳۱۵ در هند است اما این تنها داستانی از او نیست که در هند منتشر می‌شود؛ داستان «هوسباز» و «سامپینگه» که به زبان فرانسه نوشته نیز؛ ماحصل این سفر است و البته فراگیری زبان پهلوی نزد استاد بهرام گور انکل ساریا هم یکی دیگر از دستاوردهایش است که در پایان موفق به دریافت گواهینامه زبان پهلوی می‌شود که بازده‌اش در مراجعت به ایران ترجمه چند متون پهلوی به زبان فرانسوی است. او در بازگشت از هند مجدداً کارمند بانک ملی می‌شود که این بار مدیرانش کاملاً ایرانی هستند اما این حرفه‌ای نیست که تا آخر عمر بر آن ماندگار بماند. طبق اسناد و مدارک ارائه شده برای مدتی در اداره موسیقی کشور فعالیت می‌کند و در نهایت به استخدام دانشگاه تهران درمی‌اید و در دفتر دانشکده هنرهای زیبا به عنوان مترجم زبان فرانسه مشغول به کار می‌شود. از دیگر موارد مستند در این کتاب سفرش به تاشکند، به مناسبت جشن پنجاهمین سالگرد دانشگاه دولتی اسیانه میانه در ازبکستان است و چون سفر اداری محسوب می‌شده برای او پاسپورت خدمت صادر می‌شود و آخرین مدرک نیز همانی است که مهر پایان بر زندگی هر فرد می‌زند تا هر شروعی پایانی به هر شکلی داشته باشد گواهی فوت او توسط سفارت ایران در پاریس.
بخش دوم کتاب وقایع پس از فوت هدایت است. خیانت سید ابوالقاسم انجوی شیرازی به آثاری که امانت پیش او مانده است، کاملاً مستند درکتاب ارائه شده، (طبق گفته اطرافیان این نویسنده پیشگام در ادبیان نوین، انجوی کسی بود که مواد مخدر را به او معرفی کرد و البته حسن قائمیان نیز در این «وروده» به «سقوط» یکی از مشوقینش بوده). انجوی که کتب تصحیح شده هدایت را به امانت گرفته تا به دست پدرهدایت، هدایت‌قلی‌خان (اعتضادالملک) برساند؛ خیانت را در پیش می‌گیرد و به طمع سودجویی (طبق اسناد ارائه شده) از ارائه آنها به خانواده هدایت خودداری می‌کند. (طبق مطالب این کتاب هنوز سرنوشت این کتب معلوم و مشخص نشده است و معلوم نیست چه برسر آنها آمده است و بعد از مرگ انجوی در اختیار چه کسی قرار گرفته است). البته ماجراهای مستند دیگری نیز پس از فوت هدایت در این کتاب ارائه شده از جمله: ماجرای چاپ کتابهایش توسط موسسه امیرکبیر، درگیری شدید جهانگیر هدایت با موسسه امیرکبیر و ابطال قرارداد چاپ آثار، تهیه مدارک رسمی فوت وتعیین وراث قانونی صادق هدایت، اجازه چاپ و نشر آثار هدایت به انتشارت جاویدان، مکاتبات مربوط به تهیه فیلم از آثار هدایت (“داش آکل “، سریال “تخت ابونصر “) و….
«صداقت» نخستین اصلی است که نویسنده این‌گونه آثار باید به آن پایبند باشند، زیرا جانبداری در نوشتن سرگذشت مشاهیر، می‌تواند قلم هر نویسنده‌ای را درگیر کند اما زبان مستند این کتاب می‌تواند بی‌طرفی ارزشی‌اش را بیشتر نماید. این کتاب بخشی از تاریخ ادبیات معاصر ایران، بر اساس زندگی صادق هدایت قبل و بعد از مرگش است. در این کتاب با نیمه‌ای از زندگی انسانی روبرو می‌شویم که غیر از چهره ادبی یک چهره اداری نیز دارد البته، در مقدمه کتاب آمده است که «نیمه پنهان سرگذشت صادق هدایت» دارای سه بخش اصلی است که اولین بخش آن اسنادو مدارک و شرح ماوقع زندگی او در زمان حیاتش تا سال ۱۳۳۰ است و بخش دوم از سال ۱۳۳۱ پس از مرگش تا سال ۱۳۵۷ می‌باشد اما، بخش سوم به گفته نگارنده به علت حجم زیاد اسنادو مدارک و ماجراهای پیش آمده در جلدی بعدی این «نیمه پنهان» منتشر خواهد شد که ماجراهای پس از انقلاب اسلامی از سال ۱۳۵۷ به بعد می‌باشد. ■
